
ریههای سبز شوشتر
مجموعه باغ خان در حدود 700 متری محوطه تاریخی آبشارهای شهر شوشتر قرار گرفته است. باغ هایی که عمرشان به دوره قاجار می رسد و در حاشیه ی رود گرگر قرار گرفته اند.
باغ های خان، متعلق به خان های مرعشی از خوانین شوشتر بوده اند. این باغ ها سابق یکی بود و بعدها تفکیک و به دو باغ شمالی و جنوبی تقسیم شد که در حال حاضر موسوم به باغ خان بالا و باغ خان پایین هستند. ورود به این باغها از طریق یک ساباط صورت میپذیرد.
پس از گذر از ساباط وارد محوطه باغات شده که دارای 1600 متر مربع مساحت میباشد. هر دو باغ دارای حصار سنگی و خشتی می باشد که در دوره های مختلف بازسازی و مرمت شده است. هندسه اصلی مهم در باغسازی ایرانی است. بنابراین سعی می شده ساختار باغات بر اساس اشکال هندسی باشد. اکثر باغات را به صورت مربع ومستطیل می ساختند. باغ های خان نیز به این صورت ساخته شده است.
آب مورد نیاز این باغ از طریق کانالهای محوطه آبشارها و آسیابهای شوشتر تأمین میشود. مجموعه باغ خان که از آثار دوره قاجاریه به حساب میآید، از نوع باغهای واقع در کنار رود خانه است. باغهای خان مانند دیگر باغات، تقسیمات منظمی دارند. قرار گرفتن درختان در ردیفهای منظم و فواصل بین ردیفهای باغ باعث ایجاد مسیر ها و گذرگاههایی شده است که خود جلوهای خاص به باغ داده است.
درختان میوه ای که در این باغ موجود است همگی با توجه به آب و هوای منطقه و شرایط اقلیمی منطقه کاشته شده است. درخت خرما یکی از مهمترین درختان این باغ میباشد. دیگر درختان موجود در باغ عبارتند از: انجیر، انار، توت، موز و مرکباتی مثل پرتقال، نارنج، لیمو ترش و درخت کُنار.
باغ خان در شوشتر یکی از چشم اندازهای طبیعی کنار رودخانه گرگر است که شکلگیری و احداث آن را به دوره قاجاریه نسبت میدهند. نام این باغ به خاطر تعلقش به محمدزمان خان مرعشی بوده است. موقعیت طبیعی، چشمانداز ویژه، همجواری با بافت کهن شوشتر و قرار داشتن در ضلع جنوبی مجموعه فرهنگی تاریخی آبشارها از ویژگیهای بارز این باغ است.
گذرگاه های باغ
باغ میوه ساده ترین باغ از لحاظ طراحی و سودمند ترین نوع از لحاظ اقتصادی است. تعیین محل دقیق کاشت درختان به گونه ای که درختان در ردیف های منظم قرار گیرند داری اهمیت خاصی بوده است. باغ های خان مانند دیگر باغات دارای تقسیمات منظم می باشد. قرار گرفتن درختان در ردیف های منظم و فواصل بین ردیف های باغ باعث ایجاد مسیر ها و گذرگاه هایی شده است که خود جلوه ای خاص به باغ داده است.
ساباط باغ
ورود به باغ های خان از سمت غرب باغ و از طریق یک ساباط انجام می پذیرد. مصالح بکار رفته در این ساباط سنگ و آجر است. ساباط ورودی باغ های خان در کنار صخره ای ساخته شده همچنین پایه های طاق ساباط بر روی این صخره ها ساخته شده است. این ساباط دارای طاق ضربی و به صورت دو طبقه بنا شده است. این ساباط در قسمت های بالا دارای تزئینات آجرکاری به صورت مشبک است.
حمام و کت های مشرف به باغ های خان
حمام مشرف به باغ های خان اختصاصی و متعلق به خاندان مرعشی از مالکین باغات خان می باشد. این حمام در کنار بافت کهن شهر و در کنار منزل مسکونی خاندان مرعشی قرار گرفته است. این حمام داری ساختار معماری همچون دیگر حمام ها ی ایرانی می باشد که شامل سربینه،گرمخانه وگنبد است. از دیگر عناصری که به این باغات مشرف است کت ها می باشد. کت ها دست کند و در صخره کنده می شده و به عنوان تفرجگاه و محلی مناسب و خنک در فصل گرما برای استراحت استفاده می شده است. باغ های خان و رود گرگر منظره ای زیبا و جذاب برای استفاده کننده گان از این کت ها بوده است.
بخش گردشگری تبیان
برگرفته از همشهری، میراث فرهنگی شوشتر